Voor de rest van je leven geen rekeningen moeten ontvangen voor elektriciteit, gas of water, kan dat? Absoluut. Architect Koen Vandewalle en zijn vrouw Samia Wielfaert van Kaseco zijn onlangs met hun vijf kinderen verhuisd naar een autonome kaswoning in het West-Vlaamse Rekkem.
We bevinden ons op een boogscheut van de Franse en Waalse grens. In Rekkem, een deelgemeente van Menen, ligt deze parel van een kaswoning (of serrewoning), waar wat is dat nu precies? “Onze woning bestaat uit een houtskeletbouw omgeven door een serre. Een woning met een dubbele huid dus, waarbij de buitenhuid – de glazen kas – een microklimaat vormt rond de woning”, leggen de bewoners uit.
Autonome woning
In de eerste fase zal de kaswoning van Koen en Samia nog aangesloten zijn op het elektriciteitsnet, maar dat moet binnenkort ook voorbij zijn. “Eerst gaan we testen welk vermogen er nodig is in de verschillende seizoenen en onder de verschillende omstandigheden. Nadien voorzien we zelf ons water en onze energie. Daarnaast is de woning gebouwd uit bio-ecologische, nagroeibare materialen of minstens uit materialen die volledig recycleerbaar zijn, mocht de kaswoning ooit gesloopt worden”, klinkt het bij de architect.
Waarin verschilt het nu met traditioneel bouwen? “Wel, het is niet zomaar een serre over een huis plaatsen”, legt Koen uit. “Het vereist heel wat kennis om een autonome woning te bouwen. Zo hebben we de woning uitgerust met innovatieve materialen zoals zonnecellen in de glaspanelen, PV-panelen gekoppeld aan een zoutwaterbatterij, een zonnecollector voor warm water, balansventilatie, circulair beton, energievriendelijke verlichting, voldoende isolatie voor de houtskeletstructuur, een waterneutraal opvangcircuit voor regenwater met lavafilter, regenwaterput, cisterne en percolatievelden én een elektra-aansluiting, te gebruiken als generator bij een elektriciteitstekort.”
Voor de raampartijen en het glas werd er beroep gedaan op enkel glas voor de serre, gelaagd glas voor het dag en thermisch onderbroken houten ramen met een aluminium voorzijde en drievoudig glas.
Voor- en nadelen?
Het gezin woont er nu bijna twee maanden, maar lijkt nog niet echt nadelen te hebben opgemerkt. “Het enige wat we missen is een open haard. Maar omdat we CO2-neutraal wilden zijn, hebben we deze niet gebouwd. Het kan wel, maar daarmee zouden we onze filosofie niet respecteren”, vertelt de architect.
Qua voordelen wordt er onder andere de vergrote woonruimte aangehaald, de eenheid met de natuur en de aangename temperaturen doorheen het hele jaar. “Er is zeker voldoende ruimte in de woning en uiteraard is de grote tuin in de serre een groot voordeel. We hebben voor al onze kinderen een aparte slaapkamer voorzien en uiteraard mochten de ouders ook niet ontbreken. Daarnaast komen er geen energiefacturen binnen omdat we energie uit zonnepanelen opslaan in batterijen en al het water via het dak laten opvangen en filteren, zelfs als drinkwater!”
Wat met het (slechte) weer?
Onlangs was er een stevige storm die in ons land voor heel wat schade zorgde. Een huis omgeven door glas lijkt daarbij ook kwetsbaar te zijn, maar dat is volgens Koen en Samia niet het geval. “We zitten zeker veilig tijdens een storm. Het dak is gelaagd glas en ook de wanden zijn van gehard glas. Tijdens de hevige rukwinden konden we vanop ons terras zwaaien naar de fietsers die met veel moeite tegen de wind inreden.”
Toen het concept uit de doeken werden gedaan reageerden critici dat zo’n serre tijdens de zomer een broeikas is en dat je in de winter haast doodvriest. Niet noodzakelijk, klinkt het bij de bewoners: “Bij een bepaalde temperatuur gaat -naast de natuurlijke ventilatie- het dak automatisch open en er zijn ook vier grote deuren die kunnen open gezet worden voor ventilatie. Daarnaast zijn er drie Canadese putten -een systeem om via ondergrondse buizen buitenlucht in een woning te brengen- die koude lucht van onder de zwemvijver binnen brengen in de serre. Bij vriestemperaturen is het trouwens in de woning steeds 20 graden en in de serre 14°C.” Za-lig.
Hoeveel kost een serrewoning?
Hoewel de kostprijs van het bouwen van een kaswoning een stuk hoger ligt dan bij een traditionele woning, zou je het moeten zien als een investering. Die berekening deden de architecten door een vergelijkende studie te maken tussen een traditionele woning, een BEN-woning, een passief-woning en een kas-woning. In aankoop is de kaswoning een stuk duurder, maar op termijn is dat verschil helemaal weg door te besparen op energie. “De initiële investering ligt hoger, maar na 15 jaar haal je er alleen maar winst uit en is het dus goedkoper dan traditioneel bouwen”, besluiten de architecten.
Foto’s: Kaseco