Een architect kiezen is een van de belangrijkste beslissingen in een bouw-of renovatietraject, daar is iedereen het over eens. Maar over de prijzen lopen de meningen uiteen. Er zijn geen vaste tarieven, het aanbod op de markt is groot en er heerst soms verwarring over taken en verantwoordelijkheden. Hoeveel kost een goede architect nu eigenlijk? Enkele feiten en cijfers op een rij.
Takenpakket
Tarieven van architecten kunnen sterk verschillen. Bekendheid en ervaring spelen daarin een rol, maar toch is het vooral de dienstverlening die het ereloon bepaalt. De wettelijke opdracht van elke architect? De bouwplannen tekenen en de uitgevoerde werken controleren. Dat is het minimumpakket. Daartoe behoren onder meer: het maken van een voorontwerp, de nodige documenten voor de aanvraag van de omgevingsvergunning opmaken en de bouwplaats begeleiden tot de oplevering.
De meeste architecten beperken zich niet tot hun wettelijke opdracht. Ze nemen heel wat extra taken op zich. Zo kan je een architect gedurende de ontwerpfase vragen om extra besprekingen en ontwerpen, 3D-modellen, EPB-studies en het opvragen en vergelijken van offertes van aannemers. Gedurende de bouwfase kunnen ze onder meer meetstaten (overzicht nodige materialen) opmaken, de werken coördineren en een EPB-verslaggever aanstellen. Maar tegenover dat extra werk staat natuurlijk wel een meerprijs.
Per uur of vierkante meter?
Niet alleen de dienstverlening kan sterk verschillen, ook de prijsberekening varieert.
De meest gangbare methode is een procentueel aandeel van het totale bouwbudget. Voor een nieuwbouw schommelt dit bedrag tussen 7 en 10 procent, afhankelijk van de inbegrepen dienstverlening en omvang van jouw project. Zo moet een architect dezelfde taken uitvoeren voor een klein huis van 250.000 euro als bij een villa van 600.000 euro, waardoor de bouwheer van het kleine project verhoudingsgewijs meer zal betalen. Om dezelfde reden ligt de richtprijs bij een renovatie ook iets hoger: hier bedraagt het ereloon 12 à 15 procent van het bouwbudget.
Andere architecten vragen een vast uurloon. Op de offerte maken ze een – al dan niet forfaitaire- inschatting van de tijd die ze nodig hebben voor jouw project. Alles hangt natuurlijk af van het afgesproken takenpakket, maar er bestaan wel richtgetallen. Zo wees een studie van de KU Leuven (2015) uit dat een nieuwbouw van een eengezinswoning van 200 m2 gemiddeld 331 werkuren vraagt. In de brochure ‘Het gewicht van de architectenopdracht’ van de Orde van Architecten vind je meer richtprijzen.
Minder gangbare, maar even goed correcte, manieren van facturatie zijn een vergoeding per vierkante meter of een combinatie van alle voorgaande opties.
Conclusie
Reken op een kost van 7 à 15 procent van je totale bouwbudget. Het ereloon varieert al naargelang de taken, ervaring en tijdsbesteding van de architect in kwestie. Let op met besparen op dienstverlening: enkel een handtekening onder de plannen zetten is misschien goedkoop, maar onwettelijk en niet zonder risico voor de bouwheer.
Er zijn geen vaste tarieven of takenpakketten. Maar daarom steeds duidelijke afspraken. Helderheid start al bij het eerste gesprek: is het gratis? Of wordt er meteen een (betalend) voorontwerp opgemaakt? Zet zoveel mogelijk op papier, zo is er na afloop geen discussie. Vraag om een gedetailleerde offerte, die preciseert wat de architect op zich zal nemen en wat niét. Met deze offerte kan je vervolgens verschillende architecten vergelijken.
Heb je een keuze gemaakt? Maak samen met de architect een overeenkomst, waarin zowel de taken als het kostenplaatje duidelijk omschreven staan. Maak heldere afspraken en vergeet ook details niet: wat valt er precies onder het ‘bouwbudget’, wordt het ereloon verrekend op basis van de werkelijke kostprijs, hoe verloopt de timing van de betalingen?
Auteur: MVM
In samenwerking met Blanco Architecten en Bakermat, atelier voor architectuur.