Je beslist om uit elkaar te gaan, geen eenvoudige keuze. Bovendien komen daar ook heel wat praktische zaken bij kijken die niet in 1, 2, 3 uitgeklaard zijn. Er moeten afspraken gemaakt worden omtrent eventueel de kinderen, je hele hebben en houden samen en natuurlijk ook over jullie woning. Want wat gebeurt er met het huis na de echtscheiding? We zetten hieronder alle mogelijkheden op een rijtje.
Je partner uitkopen
Wil een van de partners in jullie gemeenschappelijke woning blijven wonen en alleen eigenaar worden van het huis? Dan moet de ene partner de andere uitkopen. De nieuwe eigenaar betaalt dan een uitkoopsom aan de ex-partner.
Het berekenen van die uitkoopsom is behoorlijk complex. Je moet je natuurlijk baseren op de huidige marktwaarde van de woning, niet op het bedrag dat je indertijd neergeteld hebt. Om discussies te vermijden, schakel je daarvoor het beste een onafhankelijke schatter in. De waarde van het huis deel je niet zomaar door twee. Je moet ook rekening houden met het verschuldigde saldo bij de bank voor de hypothecaire lening en je moet ook de persoonlijke inbreng bij de aankoop verrekenen. Is het voor jou financieel haalbaar om je partner uit te kopen? Bereken de waarde van je woning via onze prijswijzer.
Wanneer je partner het huis overkoopt en de bijhorende lening gewoon overneemt, is het belangrijk dat je jezelf als ex-partner laat desolidariseren bij de bank. Jouw naam verschijnt dan niet langer in de hypotheek. Indien je partner financiële problemen zou hebben en de lening niet kan aflossen, dan kom jij niet in de problemen. Ook de schuldsaldoverzekering moet je laten aanpassen.
Gehuwden en wettelijk samenwonenden kunnen bij een uitkoop nog steeds genieten van het verlaagde verdelingsrecht van 1% (in plaats van de standaard 2,5%), op voorwaarde dat de woning hoofdverblijfplaats was. Feitelijk samenwonenden betalen doorgaans nog steeds 2,5%, tenzij ze minstens één jaar samenwonen én samen een kind hebben.
De woning samen verkopen
Het is gebruikelijk dat ex-partners beslissen om hun voormalige liefdesnest te verkopen. Een huis herbergt veel herinneringen en dat maakt het voor sommigen moeilijk om een nieuw hoofdstuk te starten.
Willen jullie de woning verkopen? Dan kan je dat gewoon zelf doen of de hulp van een makelaar inschakelen. Dat is een goed idee wanneer het niet meer botert tussen jullie.
Eenmaal de woning verkocht is, kan je de lening in één keer afbetalen. Het bedrag dat overblijft, verdeel je dan onder jullie twee. Dat is natuurlijk niet altijd simpelweg fiftyfifty. Mogelijk heeft je partner een groter bedrag in de woning geïnvesteerd of werd de woning deels met een erfenis gekocht. Eenmaal alles achter de rug is, kan je met dat geld een nieuwe lening afsluiten of voorlopig een woning huren.
Een groot voordeel van een verkoop is dat je op weinig extra kosten zal stuiten. Het is de nieuwe eigenaar die de registratierechten en notariskosten moet betalen. Wanneer de ene partner de andere uitkoopt, krijg je wel te maken met dergelijke kosten.
Je behoudt de woning samen
In bepaalde gevallen willen beide partners de woning nog even, of langere tijd, samen behouden. Wanneer een van de partners een zaak in de woning heeft, bijvoorbeeld, of wanneer je aan birdnesting wil doen. De kinderen blijven dan wonen waar ze altijd gewoond hebben en de ouders komen afwisselend bij hen intrekken.
In juridische termen blijft de woning dan in onverdeeldheid. Het huis of appartement maakt dan niet langer deel uit van het gemeenschappelijke vermogen en wordt niet opgenomen in de vereffening-verdeling. Er moeten dan vanzelfsprekend wel goede afspraken gemaakt worden over hoe de kosten verdeeld zullen worden.
Het is ook mogelijk dat een van beide partners geen financiële middelen heeft om zelf een nieuwe woning te huren of te kopen. Die persoon wil daarom in de woning blijven wonen zonder de andere persoon uit te kopen. Je spreekt in dat geval een huurprijs af.
Opgelet: De partner die de woning verlaat, zal mogelijk wel moeilijker een bijkomende lening kunnen afsluiten voor een nieuwe woning en zal voor die tweede woning ook meer registratierechten betalen, omdat hij of zij geen aanspraak meer maakt op het tarief voor de enige eigen woning.
Je thuis verhuren na de echtscheiding, kan dat?
Wanneer de woning in onverdeeldheid blijft, dan kan je de voormalige thuis ook verhuren aan derden. Je strijkt zo samen huurinkomsten op, die je dan natuurlijk verdeelt. Je oude thuis verhuren is dus helemaal mogelijk. Weet je nog niet goed of je de woning wil verkopen? Of wil je nog even sparen om je partner zo snel mogelijk uit te kopen? Dan is verhuren dus een tussentijdse optie.
Belangrijk om te weten in 2025: als onverdeeld eigenaar is nog steeds het wederzijds akkoord verplicht voor belangrijke beslissingen zoals verhuren of verkopen. Een enigszins vriendschappelijke band tussen beide ex-partners is dus een must, want bij een woning verhuren komt heel wat kijken.
De woning schenken na de scheiding
Nog een mogelijkheid is om de woning niet te verkopen, maar wel te schenken aan je kind of kinderen. Het voordeel is dat je zo de erfbelasting vermijdt en in de plaats het gunstigere schenktarief betaalt. Je loopt zo dus eigenlijk voor op de erfenis.
Op fiscaal vlak is het een interessante optie, maar een woning schenken kan wel aan je eigen levenskwaliteit knagen. De woning is voor de meeste gezinnen een belangrijk deel van hun vermogen. Wanneer je dat wegschenkt, zijn er dus veel minder middelen voor jezelf over.
Let op: een schenking van onroerend goed vereist nog steeds een notariële akte en registratie, wat bijkomende kosten met zich meebrengt. In 2025 blijven de tarieven voor onroerende schenkingen in Vlaanderen ongewijzigd, maar controleer dit bij VLABEL of je notaris voor recente details.
Nog een tip: koop geen nieuwe woning vooraleer de scheiding rond is
Verloopt de scheiding moeizaam en heb je de middelen om meteen een nieuwe lening af te sluiten? En ben je nog steeds in gemeenschap van goederen of onder het wettelijk stelsel getrouwd? Dan wacht je toch beter nog even totdat de scheiding rond is. Je hebt dan namelijk de toestemming nodig van je partner om de hypotheek af te sluiten. De woning valt in dat geval ook automatisch onder de gemeenschap als je de notaris geen uitzondering laat vastleggen.