Het kopen van een woning is misschien wel een van de belangrijkere beslissingen die je neemt in je leven. Er komt ook heel wat bij kijken, van het vinden van de woning tot het financiële, administratieve en juridische luik.
Waar je zoal rekening mee moet houden, wat de grootste valkuilen zijn en hoe je je het best voorbereid? Dat vertellen onze experten je vandaag graag. We legden ons oor te luisteren bij Nico De Frenne van Search Real Estate, Dirk Janssen van Immo Janssen-Marres, Jelle Gilles van Gilles Vastgoed en notaris Bart van Opstal, woordvoerder van notaris.be.
De belangrijkste aandachtspunten bij het kopen van een woning
Een woning kopen is vaak een emotioneel proces, maar het is minstens even belangrijk om dit proces zo rationeel mogelijk aan te pakken. Naast de klik die je zeker moet hebben, is ook een technische en administratieve benadering cruciaal. Bekijk bij een plaatsbezoek dus niet alleen de mooie uitstraling van de woning, maar onderzoek ook bewust zaken als vochtproblemen, scheuren in de muren en de staat van de verschillende installaties.
Ook de locatie speelt een sleutelrol. Ga daarom eens langs de woning op drukke momenten, om de sfeer op te snuiven en het verkeer te bekijken. Denk aan praktische factoren, zoals de nabijheid van scholen, je werk en openbaar vervoer. En onderzoek mogelijke hinder in de buurt, zoals geluidsoverlast, geurhinder of hoogspanningskabels.
Last but not least: de juridische en administratieve aspecten. Zijn alle verplichte attesten, zoals het energieprestatiecertificaat (EPC), de keuring van de elektrische installatie en het bodemattest aanwezig? Is alles ook stedenbouwkundig vergund zoals het hoort, en ligt de woning in overstromingsgevoelig gebied of niet? Neem het allemaal mee in je beoordeling.
Koop je een appartement? Controleer dan de basisakte, de verslagen van de algemene vergadering en de gemeenschappelijke kosten. Ben je van plan om te verbouwen? Informeer je dan eerst bij de gemeente om de stedenbouwkundige toestand na te gaan.
Hoe bereid je je het beste voor?
Een goede voorbereiding begint met je financiële situatie. Al onze experten adviseren om eerst langs de bank te gaan voordat je huizen gaat bezichtigen. Als je precies weet wat je kan lenen, sta je immers sterker als kandidaat en voorkom je teleurstellingen tijdens de onderhandelingen.
Daarnaast is het handig om goed te weten wat je zoekt in een woning. Maak een lijstje met “must-haves” en “nice-to-haves” zoals het aantal slaapkamers, de staat van de woning, de ligging … Heb je een partner of gezin? Laat iedereen dan zo’n lijstje maken en leg ze samen, zo verspil je geen tijd aan woningen die niet aan jullie basisvereisten voldoen.
Het financiële luik gaat verder dan de aankoopprijs
De tijd dat banken met plezier de volledige aankoopprijs financierden, ligt al even achter ons. Bovendien moet je het voorschot, dat doorgaans 5% tot 10% van de aankoopprijs bedraagt, meteen bij de ondertekening van de compromis kunnen betalen. Je hebt dus ook een eigen inbreng nodig, en je moet er vrij snel over kunnen beschikken eenmaal je beslist tot kopen over te gaan.
Maak daarnaast niet de fout om de bijkomende kosten over het hoofd te zien. Naast de aankoopprijs hou je best rekening met bijkomende kosten, zowel voor je aankoop als voor je krediet: de registratierechten (2% vanaf 2025 voor een eerste woning), bankkosten, het ereloon van de notaris, verzekeringen en eventuele renovatie- of verhuiskosten. Reken in totaal minstens 8% boven de aankoopprijs voor je aankoop en krediet. Met deze tool op notaris.be kan je de kosten alvast nauwkeurig berekenen.
Het huisbezoek, dé momenten om de woning grondig te inspecteren
Je leest het goed: dé momenten. In tegenstelling tot enkele jaren geleden is de vastgoedmarkt momenteel vooral gunstig voor kopers, wat betekent dat je doorgaans wat meer tijd hebt om een beslissing te nemen.
Maak hier gebruik van, en bezoek een woning meermaals om zo een weloverwogen beslissing te kunnen nemen. Twijfel je over bepaalde technische aspecten? Neem dan een specialist of architect mee bij een volgend bezoek.
Alvast enkele algemene tips: laat je tijdens je bezoeken niet afleiden door de inrichting of de kleuren van de muren, maar focus op de functionele aspecten van de woning, zoals de bewoonbare oppervlakte, indeling en bouwkwaliteit. Bekijk ook de staat van het dak, de ramen, eventuele asbest, vocht- en schimmelproblemen, en de conformiteit van de elektrische installatie. Je hebt als koper immers een onderzoeksplicht.
Aarzel ook niet om de juiste vragen te stellen. Een verkoper heeft een informatieplicht, en mag gebreken dus niet verzwijgen. Vraag daarom of er bekende problemen zijn, zoals vochtproblemen, of gebreken die niet direct zichtbaar zijn.
Andere belangrijke vragen zijn:
- Zijn er al eerdere renovaties geweest?
- Waarom wordt de woning verkocht?
- Is de woning vrij bij akte, of blijven de verkopers er nog een tijdje wonen?
- Waren er problemen in het verleden, zoals wateroverlast?
- Zijn alle attesten aanwezig, inclusief een eventueel asbestattest?
Hoeveel tijd neemt het hele proces in beslag?
Dat verschilt natuurlijk sterk per koper: misschien vind jij wel binnen enkele weken jouw droomwoning, of misschien ben je wel jarenlang op zoek. Eenmaal je een woning gevonden hebt, ligt de gebruikelijke tijdspanne tussen de aanvaarding van een bod en de ondertekening van de notariële akte tussen de twee à drie maanden, met vier maanden als maximumtermijn als je met een compromis werkt.
Ketenaankopen – waarbij je jouw oude woning moet verkopen voordat je een nieuwe koopt – kunnen deze timing in onderling overleg met de verkoper verlengen. Ook in sommige andere gevallen kun je afspraken maken met de verkoper voor een langere termijn.
Auteur: PJG
Met dank aan: Nico De Frenne (Search Real Estate), Dirk Janssen (Immo Janssen-Marres), Jelle Gilles (Gilles Vastgoed) en notaris Bart van Opstal (notaris.be).